“Mười năm trước, thật khó hình dung là kinh tế tư nhân có thể đóng góp gần 60% tổng GDP Việt Nam ở năm 2030” ông Don Lam mở đầu trong phần trình bày về vai trò của kinh tế tư nhân của mình. 

Sự khác biệt lớn nhất qua thời gian, theo ông Don, là thay đổi về tư duy, mà ví dụ điển hình là việc chính phủ ban hành nghị quyết 68 - nghị quyết về kinh tế tư nhân, đặt ra mục tiêu là đưa khu vực kinh tế tư nhân dẫn dắt tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.

Nghị quyết 68 là một bước tiến quan trọng khi xây dựng được một sân chơi bình đẳng giữa doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp Nhà nước, ông Don nói. “Khu vực kinh tế tư nhân đang hoạt động hiệu quả hơn, đổi mới hơn. Đây là lực lượng phù hợp nhất với nền kinh tế mới.”

Trong phần đối thoại với bà Soraya Permatasari, giám đốc sản xuất từ Bloomberg Media Partnership, ông Don Lam khẳng định tác động tích cực của nghị quyết 68 là có thêm nhiều doanh nghiệp tư nhân thành lập và phát triển, đi cùng đó là gia tăng dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam (FII).

Dù vậy, một vài chướng ngại vẫn còn khiến nhà đầu tư băn khoăn. Ở góc nhìn của nhà quản lý quỹ, ông Don nhắc tới lãi suất và chi phí vốn chủ sở hữu ở Việt Nam đang cao hơn so với các quốc gia trong khu vực, phản ánh vào giá thành phẩm cuối cùng, và cũng khiến nhiều nhà đầu tư chùn bước.

Ba điều để giải quyết khó khăn được đưa ra trong câu trả lời của ông Don Lam là củng cố thị trường vốn bởi nhiều doanh nghiệp cần IPO để huy động vốn dài hạn. Đề xuất thứ hai, theo cổ đông sáng lập VinaCapital, Việt Nam cần đạt xếp hạng tín nhiệm cao hơn, một điều mà chính phủ đang nỗ lực hướng tới. Ông cũng kỳ vọng trung tâm tài chính quốc tế khi đi vào hoạt động, các định chế tài chính có thể trực tiếp cấp vốn cho doanh nghiệp, giảm tải chi phí vốn.

Để đảm nhiệm vai trò dẫn dắt tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong tương lai như nghị quyết 68 đề cập, từ bây giờ khu vực kinh tế tư nhân nói riêng, và cộng đồng doanh nghiệp nói chung bắt buộc phải tiến lên những công đoạn phức tạp hơn, cạnh tranh hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Những ngành công nghiệp quan trọng trong danh sách là điện tử, AI, bán dẫn .. 

Lợi thế của Việt Nam, ông Don Lam miêu tả là “sở hữu những nền tảng cơ bản để xây dựng một ngành công nghiệp.” Ông Don trích lời vị diễn giả của phiên trước đó tới từ tổ hợp DEEP C là chi phí điện cạnh tranh, yếu tố cốt lõi khi tất cả quốc gia trong khu vực đang cùng tham gia cuộc chạy đua xây dựng các trung tâm dữ liệu lớn (hyperscale) hay tham gia ngành công nghệ bán dẫn. “Nguồn kỹ sư, lập trình viên, chỉ số STEM tốt là nền tảng quan trọng cho tương lai của những ngành công nghệ cao. Việt Nam có thể chưa hình thành được một ngành công nghiệp, nhưng nền tảng đã có sẵn.”

Điểm yếu quan trọng khi nhìn rộng ra về mục tiêu hình thành nên những ngành công nghiệp phức tạp, ông Don nhắc tới chất lượng giáo dục dại học và đào tạo. Ngoài những nền tảng cơ bản sẵn có như môi trường kinh tế ổn định, lực lượng lao động lành nghề, chi phí điện cạnh tranh, ông Don nhấn mạnh quốc gia cần tập trung đầu tư cho đào tạo, nâng cấp kỹ năng và cải thiện hệ thống giáo dục đại học.