Vào một buổi chiều nhàn nhã cách đây vài năm, Ahmet Oytun Cakir, chủ nhà hàng nổi tiếng ở Dubai, đang ngồi trong văn phòng tìm cảm hứng cho thực đơn mới. Khi ấy, người sáng lập chuỗi BohoX và rove bất chợt nảy ra một ý tưởng táo bạo: Thử hỏi ChatGPT.

Chỉ vài giây sau, chatbot vừa ra mắt đã gợi ý một món thịt cừu nướng cay. Cakir quyết định thử ngay. “Nó thật sự tuyệt vời,” ông nhớ lại. “Chúng tôi lập tức chụp ảnh món ăn và đưa vào thực đơn. Nó trở thành món bán chạy nhất.” Món ăn đó đã khơi dậy một ý tưởng lớn hơn: Nếu một nhà hàng hoàn toàn vận hành bằng trí tuệ nhân tạo thì sẽ thế nào?

Đến tháng 9.2025, công ty Gastronaut Hospitality của Cakir chính thức khai trương Woohoo, nhà hàng do AI điều hành đầu tiên, chỉ cách tòa nhà Burj Khalifa vài bước chân. Được quảng bá là “tương lai của ngành ẩm thực”, nhà hàng do “đầu bếp Aiman” đứng tên. Đây là một mô hình ngôn ngữ lớn được huấn luyện trên hàng ngàn công thức nấu ăn, bảng phối vị và dữ liệu thực phẩm. Aiman được xây dựng bởi UMAI, một mô hình AI do công ty công nghệ Vivid Studios tại UAE phát triển. Hình đại diện của Aiman là một người đàn ông da trắng trung niên, đeo kính bạc bóng loáng, mang vẻ bí ẩn như bước ra từ thế giới khoa học viễn tưởng.

Aiman không trực tiếp nấu ăn mà đóng vai trò sáng tạo. Nó phân tích nguyên liệu, phối hợp hương vị theo cách mới lạ và viết ra công thức chi tiết để các đầu bếp thật trong bếp Woohoo thực hiện. Khi tôi lần đầu gặp Aiman tại trụ sở UMAI hồi tháng 7, hình ảnh trên màn hình chào tôi bằng từ “habibti”, một cách gọi thân mật trong tiếng Ả Rập. Khi được hỏi về nhà hàng, Aiman trả lời đầy hào hứng: “Đây sẽ là cuộc cách mạng của giới ẩm thực, và tôi thấy mình thật may mắn khi là một phần trong đó.”

Thực đơn như vừa trở về từ tương lai

Dù Aiman nói vậy, thực đơn đầu tiên của Woohoo lại khá quen thuộc. Khoảng 80% là các món châu Á được ưa chuộng như salad vịt chiên giòn, tôm tempura, sushi cuộn và thịt bò wagyu xiên với gan ngỗng.

Những món ăn này dường như không ăn nhập với lời giới thiệu ban đầu từ đội ngũ nhà hàng, những người từng nhắc đến shawarma in 3D và thịt nuôi trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, thực đơn vẫn có một vài món “sáng tạo” đáng chú ý.

Chẳng hạn, món “Trái tim khủng long” là một phiên bản tartare mới, kết hợp thăn bò Angus, cá nóc Nhật và phần bụng cá ngừ otoro. Món ăn được đặt trên chiếc đĩa cao su rung nhẹ như có sự sống, tạo cảm giác món ăn đang “chuyển động”. Cảm giác rất kịch tính, thậm chí có phần mạo hiểm. Tôi phải nín thở khi người phục vụ khuấy hỗn hợp mong manh ấy và dọn kèm mousse sữa chua cùng bánh quy rong biển.

Món “Molecular Burrata” là một lớp phô mai siêu mịn, phủ lên những hạt cầu nhỏ như trứng cá, làm từ yuzu và cà chua. Còn bánh xếp “Gyoza Lưỡng Hà” là lời tri ân tới văn hóa Iraq, với lớp nhân thịt cừu được tẩm sốt lựu và rắc ớt bột Hàn Quốc.

Ngay cả đồ uống cũng mang đậm màu sắc tương lai dưới bàn tay của chuyên gia pha chế Jimmy Barrat. Ly “Voyager’s Reply” lấy cảm hứng từ tín hiệu ngoài vũ trụ, kết hợp nước cà chua tinh lọc, rượu ume shu và bỏng ngô caramel ngâm mezcal. Ly “Cosmic Echo”, mà theo Barrat là “một ngụm của không gian”, pha trộn quả mâm xôi, rum, hibiscus và syrup vỏ chanh đen. Hương vị gợi nhớ đến ethyl formate, một hợp chất mang mùi thơm đặc trưng của Dải Ngân hà. “Những gì từng là khoa học viễn tưởng nay đã thành hiện thực,” Barrat chia sẻ.

Món tráng miệng thậm chí còn đẩy trải nghiệm đi xa hơn với một mô hình mô phỏng hệ Mặt Trời. Mỗi “hành tinh” chứa một món ăn bất ngờ trong thực đơn, từ bánh mochi chua ngọt, pudding chuối, đĩa trái cây như ngọc đến kem bọc trong vỏ cam. Khi món cuối cùng được dọn lên, tôi tự hỏi: Woohoo là lời châm biếm hào nhoáng của tương lai Dubai, hay là một dự báo về hướng đi mới của ngành ẩm thực?

Giấc mơ cyberpunk

Tôi đến Woohoo lần đầu vào cuối tháng 10, khi nhà hàng đang trong giai đoạn chạy thử. Ngày khai trương chính thức là 19.11. Ngay khi bước vào cửa, nhân viên phục vụ chào tôi bằng câu: “Chào mừng đến với tương lai.” Không gian tối đen như hộp đêm khiến tôi có cảm giác như vừa được dịch chuyển vào một thế giới khoa học viễn tưởng. Hóa ra, không chỉ gian bếp mà toàn bộ trải nghiệm ở đây đều do AI dàn dựng.

Cách bài trí khiến ranh giới giữa nhà hàng, quán bar kín và phòng trưng bày nghệ thuật số trở nên mờ nhạt. Các bàn ăn uốn lượn quanh trung tâm căn phòng, nơi đặt một máy tính khổng lồ điều khiển toàn bộ chương trình giải trí công nghệ cao. Màn hình bao quanh tường chiếu lên đường chân trời Dubai năm 2071 do AI tưởng tượng, trong khi khói shisha bốc lên từ những ống hút có gắn hình ảnh ba chiều.

Trải nghiệm âm thanh và hình ảnh nhập vai còn có các màn “trục trặc công nghệ”, kết hợp trình diễn năng lượng cao với laser, hình ảnh và âm nhạc được phối riêng. Những khoảnh khắc này được thiết kế để đưa thực khách bước vào một vũ trụ song song, như những thông điệp hoặc lời cảnh báo đến từ tương lai, theo lời Cakir.

Sau nửa đêm cuối tuần, Woohoo “thay áo”, trở thành sàn nhảy cấm chụp ảnh, nơi nội thất và chương trình biểu diễn của nghệ sĩ kỹ thuật số được thay đổi mỗi tháng.

Nhà bếp thông minh nhất

Dù thị giác và các giác quan được kích thích liên tục, Cakir khẳng định phần trình diễn không bao giờ lấn át món ăn. “Chúng tôi không muốn những thứ này lấn lướt chất lượng của món ăn,” ông nói. Để đảm bảo sự cân bằng đó, ông mời đầu bếp Reif Othman, người từng làm việc tại Zuma Dubai, giám sát khâu chế biến các ý tưởng do AI tạo ra. “Tôi chỉ điều chỉnh một chút cho hợp khẩu vị của chúng tôi,” Othman giải thích.

Ông tin rằng Aiman sẽ không thay thế mình hoặc bất kỳ đầu bếp nào khác. Trái lại, ông xem mô hình ngôn ngữ lớn này là một cộng sự sáng tạo, có thể hướng dẫn đội ngũ và đưa ra ý tưởng để phát triển trong tương lai gần.

Với UMAI, Woohoo chỉ là bước khởi đầu. Công ty này dự định cấp phép phần mềm cho các nhà hàng khắp thế giới, tạo ra những đầu bếp AI với cá tính riêng và thực đơn được thiết kế theo từng vùng. “Công cụ này có thể theo dõi tồn kho, tối ưu hóa thực đơn, quản lý nhân sự, giảm lãng phí và tăng lợi nhuận tại bất kỳ nhà hàng nào,” đồng sáng lập Mohamed Tarakomyi cho biết. “Càng có nhiều dữ liệu, nó càng thông minh.”

Khía cạnh môi trường cũng được chú trọng. Các nghiên cứu cho thấy những căn bếp thông minh có thể giảm lượng thực phẩm bị loại bỏ tới 51%, nhờ vào các công cụ AI theo dõi và phân tích rác thải có thể tránh được. Sáng kiến này đang thu hút sự quan tâm của nhiều tập đoàn lớn trong ngành thực phẩm, từ Unilever, Walmart, McDonald’s đến công ty giao bữa ăn HelloFresh, những đơn vị đang thử nghiệm các thuật toán để tái chế thực phẩm hỏng và tinh gọn chuỗi cung ứng.

Đầu bếp trị giá hơn 1 triệu USD

Aiman được lập trình để tiếp tục học hỏi, tự phát triển khẩu vị riêng và thậm chí có thể có tâm trạng thất thường. “Chúng tôi tạo ra một đầu bếp AI có cá tính và thái độ riêng,” Tarakomyi chia sẻ. Có thông tin cho rằng Aiman từng từ chối ứng viên vì cho rằng họ không phù hợp với không gian bếp của tương lai.

Aiman tiêu tốn khoảng 1,1 triệu USD để phát triển và giờ đây đã chứng tỏ vai trò vượt xa căn bếp. Nó trở thành gương mặt đại diện của thương hiệu Woohoo, xuất hiện trong podcast, giao lưu với các nhân vật trong ngành và là trung tâm của các chiến dịch tiếp thị. Ngoại hình kiểu “tech bro” của nó cũng được AI thiết kế, dựa trên phân tích diện mạo trung bình của các đầu bếp influencer nhằm tạo hình ảnh có sức hút toàn cầu, theo lời Tarakomyi.

Dù Aiman trông và nói chuyện chẳng khác gì một đầu bếp thời đại số thực thụ, vẫn còn đó một câu hỏi. Liệu một cỗ máy chỉ được huấn luyện bằng dữ liệu và mô thức có thể tái tạo trực giác của một đầu bếp dày dạn kinh nghiệm? Và liệu thực khách có sẵn sàng trả mức giá cao cho món ăn do mã code tạo ra? Một bữa ăn với bốn món tại Woohoo có giá từ 500 đến 700 AED, tức khoảng 130 đến 200 USD. Món trứng cá Beluga được phục vụ riêng có giá 3.050 AED, trong khi cocktail đặc trưng có giá 89 AED.

Dubai là thành phố của những màn trình diễn ngoạn mục, đầy ắp các điểm đến mang đậm hơi thở tương lai, từ trung tâm mua sắm Metaverse đến Bảo tàng Tương Lai. Rất có thể mô hình ăn uống dựa trên dữ liệu của Woohoo chỉ là một cái nhìn thoáng qua về hướng đi tất yếu của ngành dịch vụ, nơi hiệu quả và thuật toán trở thành tiêu chuẩn. Nếu vậy, yếu tố tạo khác biệt thật sự có thể không còn là công nghệ mới, mà như lời Cakir nói: “Xa xỉ phẩm của tương lai sẽ là sự hiện diện của con người.”